7 Σημεία για το Ασφαλιστικό Ζήτημα

Το παρακάτω κείμενο μοιράστηκε ως εισήγηση στην εκδήλωση του
"Συντονιστικού Κοινής Δράσης Εργαζομένων" για το Ασφαλιστικό ζήτημα που έγινε στο Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης στις 20/6/2007



Όλα τα στοιχεία που παρατίθενται στο παρακάτω κείμενο προέρχονται κυρίως από έρευνες της ΠΟΠΟΚΠ (Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Προσωπικού Οργανισμών Κοινωνικής Πολιτικής,) καθώς και από μελέτες του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ (κυρίως την αναλογιστική μελέτη του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ για το ΙΚΑ το 2005). Οι έρευνες της ΠΟΠΟΚΠ δημοσιεύονται κατά καιρούς στον Τύπο (π.χ. πρόσφατα σε Μακεδονία-Ελευθεροτυπία 31/5/2007) καθώς και στην ιστοσελίδα της www.popokp.gr Tην έρευνα του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ μπορείτε να τη βρείτε στο www.inegsee.gr/Actuarial_study_2005.zip


Σημείο 1: Φαίνεται να υπάρχει πρόβλημα με τα Ταμεία,
με τα ελλείμματα τους, με τις παροχές τους, με το μέλλον τους

Αν δούμε την κατάσταση όπως έχει σήμερα και με προοπτική το ότι «τίποτα δεν θα αλλάξει στον κόσμο τις επόμενες δεκαετίες», τα Ταμεία αντιμετωπίζουν πραγματικά πρόβλημα.
Σύμφωνα με την ΠΟΠΟΚΠ, τα μεγάλα ταμεία θα αγγίξουν στο τέλος του 2007 τα 3,3 δις. ευρώ σε ελλείμματα. Τα ελλείμματα μάλιστα έχουν τεράστια αύξηση τα τελευταία χρόνια λόγω των δαπανών υγείας: αυξήθηκαν πολύ οι δαπάνες για φάρμακα από τότε που καταργήθηκε η λίστα φαρμάκων και αυξήθηκαν ανεξέλεγκτα οι τιμές τους + από το γεγονός ότι οι φαρμακευτικές εταιρίες δεν δίνουν το 4% του τζίρου τους στα Ταμεία, όπως ορίζει ο νόμος.
Ως προς τις παροχές, και εμπειρικά γνωρίζουμε ότι είναι πολύ χαμηλές: η μέση γενική κύρια σύνταξη στην Ελλάδα το 2007 είναι 617 ευρώ (55% του Ευρωπαϊκού μέσου όρου –εξαιρείται ο ΟΓΑ που «ρίχνει» κατά πολύ το μέσο όρο: η μέση σύνταξη στον ΟΓΑ είναι 360 ευρώ). Σε περσινά στοιχεία της ΠΟΠΟΚΠ που δημοσιεύτηκαν στο Ριζοσπάστη (25/7/2006), αναφέρεται ότι σε όλα τα Ταμεία πλην ΟΓΑ, το 59% των συντάξεων είναι κάτω από 500 ευρώ, το 29% παίρνει από 500 ως 1000, ενώ πάνω από 1000 ευρώ παίρνει μόνο το 12% των συνταξιούχων.
Τέλος, το μέλλον των Ταμείων επηρεάζεται καίρια (έτσι όπως έχει το σύστημα ασφάλισης) από την αναλογία τωρινών συνταξιούχων/ εργαζομένων. Πάντα με στοιχεία της ΠΟΠΟΚΠ, το 2007 αντιστοιχούν σε κάθε συνταξιούχο, 1,77 εργαζόμενοι. Δέκα χρόνια πριν, το 1997 η αναλογία ήταν 1 προς 2,77. Το 2013, αν δεν αλλάξει τίποτα, αναμένεται η αναλογία να είναι 1 προς 1,5. Το 2040 η αναλογία θα είναι 1 προς 1,2. Οι δαπάνες για συντάξεις ανέρχονταν σε 12,6% του ΑΕΠ το 2000 και αναμένεται να αυξηθούν σε 19,6% το 2030 και σε 24,8% το 2050. Με λίγα λόγια –αν δεν γίνουν «αλλαγές»- οι δαπάνες θα αυξάνουν και τα Ταμεία θα έχουν πρόβλημα. Αξίζει όμως να σημειωθεί κάτι πολύ πολύ σημαντικό: και τη δεκαετία του ’70 που η αναλογία συνταξιούχων/εργαζόμενων ήταν «υγιέστατη» (πάνω από 1 προς 4), τα ασφαλιστικά Ταμεία είχαν πάλι ελλείμματα!! Πως εξηγείται αυτό; Μόνο αν δούμε πως διαχειρίζονται τα αποθεματικά των Ταμείων από τότε. Θα το δούμε παρακάτω, στην «πονηρή» άποψη της ΓΣΕΕ για όλα αυτά.


Σημείο 2: Πως (θέλει να) βλέπει το ζήτημα ο ΟΟΣΑ, η Κυβέρνηση, η αστική εξουσία ;

Από την πλευρά της αστικής εξουσίας, αυτό που προβάλλεται περισσότερο, ως ο πυρήνας του προβλήματος είναι το δημογραφικό «πρόβλημα»: δυστυχώς ο πληθυσμός γερνάει αφού δεν γεννιούνται παιδιά (μάλλον γιατί πρέπει και να ζήσουν αξιοπρεπώς), οι άνθρωποι ζούνε περισσότερο (και απ’ ότι φαίνεται αυτό είναι κακό!) και ΕΤΣΙ: η αναλογία εργαζομένων/συνταξιούχων πάει από το κακό στο χειρότερο και τα Ασφαλιστικά Ταμεία θα καταρρεύσουν.
Παραπλεύρως, ως ένα αίτιο του ασφαλιστικού προβλήματος ακούγεται το ότι υπάρχουν πάρα πολλά Ταμεία, χωρίς μηχανογράφηση, με πολύ γραφειοκρατία, με χρονοβόρες διαδικασίες, με υψηλό διοικητικό κόστος. Αυτό αληθεύει και βρίσκει μεγάλη κοινωνική απήχηση αφού πραγματικά οι ασφαλισμένοι ταλαιπωρούνται και χάνουν χρήματα από τη μεταπήδηση από Ταμείο σε Ταμείο. Έτσι εύκολα προτείνεται η ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΞΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ (κάτι που κοινωνικά ακούγεται καλό, αν και πολλοί δεν γνωρίζουν πως προτείνεται ως ενοποίηση ΠΡΟΣ ΤΑ ΚΑΤΩ, στο ύψος των συντάξεων και των παροχών).
Τέλος, ένα ακόμα επιχείρημα με μεγάλη κοινωνική απήχηση (που μάλιστα προβάλλει και η ΠΟΠΟΚΠ και η ΓΣΕΕ) είναι η αναντιστοιχία / πολύ κακή ανταποδικότητα εισφορών-συντάξεων. Πιο συγκεκριμένα, το σημερινό ασφαλιστικό σύστημα έχει μια λογική αναδιανομής του εισοδήματος, μια λογική «αλληλεγγύης στους χαμηλοσυνταξιούχους»: ενισχύονται περισσότερο οι χαμηλές συντάξεις (με το ΕΚΑΣ για 360.000 περίπου άτομα, με τον ορισμό κατώτερων ορίων σύνταξης), και όχι όλες οι συντάξεις το ίδιο. Με αυτό τον τρόπο, κάποιος π.χ. που έχει 15 χρόνια εισφορών στο ΙΚΑ με μισθό 400 ευρώ θα πάρει (μαζί με το επίδομα του ΕΚΑΣ που το δικαιούται) μεγαλύτερη σύνταξη από κάποιον που έχει εισφορές τα διπλάσια χρόνια (30) με μισθό διπλάσιο -900 ευρώ (καθότι αυτός ο δεύτερος δεν δικαιούται το ΕΚΑΣ). Έτσι, στον αντίποδα του διανεμητικού συστήματος που ισχύει, η αστική εξουσία προβάλλει το κεφαλοποιητικό σύστημα: όσα δίνεις σε εισφορές (και στην πιο προχωρημένη μορφή του -όσα επενδύσεις), τόσα θα πάρεις. Είναι λογικό ότι ένα τέτοιο σύστημα, σε καιρούς έλλειψης κοινωνικής αλληλεγγύης, βρίσκει μεγάλη απήχηση. Ο κόσμος δεν σκέφτεται συλλογικά, προτιμά να βλέπει ατομικά το τί θα δώσει, τί θα επενδύσει και το τί θα πάρει.


Σημείο 3: Ποια συγκεκριμένα μέτρα προτείνονται (και κάποια ήδη παίρνονται) ;

Πάμε τώρα στα συγκεκριμένα μέτρα που κατά καιρούς προτείνονται και που πρόσφατα ακουστήκαν πάλι λόγω της έκθεσης του ΟΟΣΑ. Θα δούμε πως πολλά από αυτά ήδη εφαρμόζονται σε επιμέρους περιπτώσεις.

Þ Να αυξηθούν τα όρια συνταξιοδότησης π.χ. ακούγεται το «από 65 σε 67». Μέτρο που προσωπικά κρίνω απίθανο, αφού πρώτα πρέπει να…

Þ Να μειωθούν οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις – να γίνει σύγκλιση του τυπικού ορίου (65) με το πραγματικό (61).
Ο πραγματικός μέσος όρος συνταξιοδότησης στην Ελλάδα δεν είναι τα 65 χρόνια (τυπικό όριο) αλλά κατά μέσο όρο τα 61,5. Είναι ένας από τους μεγαλύτερους μέσους όρους στην Ευρώπη και προκύπτει από μεγάλες αποκλίσεις π.χ. οι στρατιωτικοί συνταξιοδοτούνται στα 54,3 ενώ οι γεωργοί στα 64,2 (Πηγή: έρευνα της ΕΣΥΕ, 30.5.2007).
Η μείωση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων συζητιέται πολύ: είτε με το να δοθούν κίνητρα για περισσότερη εργασία, είτε αντικίνητρα για να πάρει κάποιος σύνταξη νωρίς. Παρολαυτά, η συζήτηση για την «ασφαλιστική μεταρρύθμιση προς το χειρότερο» έχει οδηγήσει τα τελευταία 2 χρόνια πολύ κόσμο σε πρόωρη συνταξιοδότηση: ενδεικτικά ο μέσος όρος συνταξιοδότησης το 2005 ήταν 63,2 χρόνια και έπεσε φέτος στο 61,5 που είπαμε.
Θα πρέπει ακόμα να αναφερθεί πως τα όρια ήδη αυξάνονται για ορισμένους ασφαλισμένους, με βάση παλιότερους νόμους. Έτσι, π.χ. από 1/1/2007 αυξάνεται κατά ένα εξάμηνο το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης για όσους συμπληρώνουν τα απαιτούμενα για τη θεμελίωση δικαιώματος έτη ασφάλισης το 2007. Πρόκειται για τα εξάμηνα που προστίθενται σταδιακά τα τελευταία 14 χρόνια σε εφαρμογή του νόμου 2084/92. Η συγκεκριμένη αλλαγή αφορά 28 ομάδες ασφαλισμένων από συνολικά 18 Ταμεία κύριας ασφάλισης και το Δημόσιο. Αυξάνονται ακόμα τα έτη ασφάλισης για συνταξιοδότηση κατά ένα εξάμηνο για 19 ομάδες ασφαλισμένων από 19 Ταμεία κύριας ασφάλισης και τα αντίστοιχα επικουρικά (στον ΟΓΑ τα έτη ασφάλισης αυξάνονται κατά ένα έτος με βάση το νόμο 2458 του 1997).

Þ Να καταργηθούν ή να μειωθούν τα Επαγγέλματα/Ένσημα που χαρακτηρίζονται Βαρέα και Ανθυγιεινά
Και αυτό έχει αρχίσει να συζητιέται. Μέχρι τις 31/12/2007 η Επιτροπή Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων πρέπει να παραδώσει πόρισμα για να διαμορφωθεί νέα λίστα με επαγγέλματα της κατηγορίας αυτής. Είναι αμφίβολο όμως κατά πόσο θα συζητηθεί το θέμα και θα βγει το πόρισμα λόγω…εκλογών…

Þ Να ενοποιηθούν τα Ταμεία με τα ασφαλιστικά δικαιώματα να πηγαίνουν «προς τα κάτω».
Όπως, ειπώθηκε, η ενοποίηση των Ταμείων, λόγω της γραφειοκρατίας τους, έχει κοινωνικό έρεισμα. Η ενοποίηση ήδη λαμβάνει χώρα π.χ. ως τις 31/12/2007, και με βάση το νόμο «Ρέππα» - 3029/02, τα Ταμεία κύριας σύνταξης ορισμένων ΔΕΚΟ (ΟΤΕ, ΗΣΑΠ κ.α.) και Τραπεζών (Εθνική , Αγροτική κ.α.) πρέπει να ενοποιηθούν στο ΙΚΑ.

Þ Να μειωθούν οι συντάξεις.
Για τις περισσότερες συντάξεις αυτό είναι δύσκολο αφού όπως ειπώθηκε είναι πολύ χαμηλές. Παρολαυτά, υπάρχουν κινήσεις μείωσης των συντάξεων, ειδικά των πιο υψηλών. Έτσι π.χ. με βάση το νόμο 3029/02, η σύνταξη των δημόσιων υπαλλήλων θα αρχίσει από το 2008 να μειώνεται σταδιακά: από το 80% του τελευταίου μισθού θα γίνει το 70% των αποδοχών της τελευταίας 5ετίας.
Επιπλέον συζητιέται η συγχώνευση κύριας και επικουρικής σύνταξης για να μειωθεί το ποσοστό αναπλήρωσης μισθού/σύνταξης. Δηλαδή, θέλουν να αποσυνδεθεί όσο γίνεται ο μισθός από τη σύνταξη, να μην παίζει ρόλο σε αυτήν. Αυτό βολεύει πολύ την αστική εξουσία, αφού οι εργαζόμενοι μπορούν πιο εύκολα να πιέσουν για αύξηση μισθών –και να επηρεάσουν έτσι τις συντάξεις προς τα πάνω- παρά οι συνταξιούχοι να πιέσουν για αύξηση στις συντάξεις.

Þ Να αυξηθούν οι εισφορές των εργαζομένων.
Αυτή η πρόταση θα συζητηθεί παρακάτω, στη θέση της ΓΣΕΕ για το ΙΚΑ/Ασφαλιστικό.

Þ Να «αξιοποιηθούν πιο δημιουργικά» τα αποθεματικά των Ταμείων.
Θα συζητηθεί παρακάτω, στη θέση της ΓΣΕΕ.


Σημείο 4:
Τι προϋποθέτουν οι αστικές απόψεις και εν πολλής το ξεχνάμε αλλά είναι σημαντικό;

Α) Οι προβλέψεις του ΟΟΣΑ (και συμπαρομαρτούντων) είναι ΦΟΒΕΡΑ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ: Μιλάνε για 30 και 40 χρόνια μετά. Λες και δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα, λες και ο κόσμος θα μείνει ίδιος (δεν περιμένουμε φυσικά να πούνε ότι υπάρχει και ταξική πάλη που μπορεί αλλάζει τους συσχετισμούς υπέρ των εργαζομένων…).
Είναι φοβερό πάντως πώς «προϋποθέτουν» την κοινωνική ειρήνη για ένα τόσο μεγάλο διάστημα - 30-40 χρόνια, για να τρομοκρατήσουν ιδεολογικά στο σήμερα. Δηλαδή λένε:
ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ «ΘΑ» ΣΥΜΒΕΙ ΣΕ 30-40 ΧΡΟΝΙΑ.
Ο ΚΟΣΜΟΣ, Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΕΝ ΘΑ ΑΛΛΑΞΕΙ.
ΑΡΑ Η ΛΥΣΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΟΘΕΙ ΤΩΡΑ (ΚΑΙ ΝΑ ΤΗ ΦΑΜΕ ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ ΤΩΡΑ).

Β) Οι προτάσεις «προϋποθέτουν» στην ουσία ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος παρά να επιβαρυνθούν οι εργαζόμενοι, όλα τα προτεινόμενα μέτρα που ακούγονται αφορούν τους εργαζόμενους (με εξαίρεση ίσως τη «δημιουργική» αξιοποίηση των Ταμείων που αφορά και το Κράτος). Δεν λέγεται κάτι άλλο, για το ότι π.χ. οι επιχειρήσεις είτε θα πρέπει να αυξήσουν τις ασφαλιστικές εισφορές, είτε θα πρέπει να δώσουν μεγαλύτερους άμεσους μισθούς στους εργαζόμενους για να ασφαλιστούν μόνοι τους, είτε κάτι, ο,τιδήποτε άλλο. Λένε δηλαδή:
ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΜΟΝΟ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΣΤΗ ΛΥΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ.
ΚΑΙ ΚΥΡΙΩΣ ΦΤΑΙΝΕ ΟΙ «ΥΨΗΛΟΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ» ΔΗΜΟΣΙΟΙ ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ

Γ) Οι νεοφιλεύθερες απόψεις λένε και κάτι ακόμη, ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΚΑΙ «ΕΞΥΠΝΟ»:
«Ναι, φταίει το Κράτος για την κακοδιαχείριση των Ταμείων τόσα χρόνια. Πρέπει οι εργαζόμενοι να ελέγχουν τις εισφορές τους, να διαλέγουν πού θα επενδύουν και πώς». Το σκάνδαλο των ομολόγων μπορεί να χρησιμοποιηθεί έξυπνα λοιπόν για να περάσει η άποψη ότι Κράτος + συνδικαλιστές = σπαταλούν τα λεφτά, άρα ΑΤΟΜΙΚΑ πρέπει ο καθένας να κοιτάξει το (προσωπικό) ασφαλιστικό του. Μια άποψη που θέλει να διασπάσει τους εργαζομένους ως συλλογικό υποκείμενο.

Επίσης, ΜΙΑ ΑΚΟΜΑ ΠΙΟ ΠΡΟΩΘΗΜΕΝΗ ΑΠΟΨΗ (σοσιαλ-φιλελευθερισμού) δημοσιεύτηκε στην Ελευθεροτυπία πριν λίγες μέρες, στις 12/6/2007, από το Βίκτωρα Νέτα. Η άποψη αυτή λέει:
Αφού το Κράτος κακοδιαχειρίζεται, αφού οι Τράπεζες σκέφτονται πώς να οικονομήσουν, τότε οι εργαζόμενοι να φτιάξουν μια δικιά τους Τράπεζα των Εργαζομένων που «δεν θα διαχειρίζεται μόνο τα αποθεματικά των ασφαλιστικών Ταμείων και θα αξιοποιεί την ακίνητη περιουσία της. Θα μπορούσε να επεκταθεί, όπως όλες οι άλλες τράπεζες, σε όλο το φάσμα των τραπεζικών εργασιών, αλλά και στην ίδρυση θυγατρικής ασφαλιστικής εταιρείας, η οποία να προσφέρει ιδιωτική ασφάλιση. Να επεκταθεί, δηλαδή, σε κερδοφόρες δραστηριότητες, τις οποίες εκμεταλλεύεται το ιδιωτικό κεφάλαιο. Οι λεγόμενες διαρθρωτικές αλλαγές και οι αποκρατικοποιήσεις έχουν πολλές όψεις. Η ίδρυση Τράπεζας των Εργαζομένων θα σήμαινε αποκρατικοποίηση της διαχείρισης των αποθεματικών των Ταμείων». Με λίγα λόγια, οι αστικές απόψεις…
ΑΝ ΜΙΛΗΣΟΥΝ ΤΕΛΙΚΑ ΓΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ, ΤΟΤΕ ΑΥΤΟΙ (ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ) ΕΙΝΑΙ
ΕΙΤΕ ΑΤΟΜΑ, ΕΙΤΕ ΣΥΝΤΕΧΝΙΕΣ ΔΕΜΕΝΕΣ ΜΕ ΤΟ ΑΡΜΑ ΤΗΣ (ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗΣ) ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ


Σημείο 5: Τι άλλο ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ δείχνουν οι έρευνες της ΠΟΠΟΚΠ;

Οι έρευνες της ΠΟΠΟΚΠ μιλάνε όμως και για κάποια πράγματα που συνήθως αποσιωπούνται στο δημόσιο λόγο. Πιο συγκεκριμένα, η τελευταία έρευνα της ΠΟΠΟΚΠ που δημοσιεύτηκε παράλληλα με την έκθεση του ΟΟΣΑ πριν λίγες εβδομάδες επισημαίνει ότι:

v Τα χρέη του Κράτους θα αγγίξουν προς το τέλος του 2007 τα 7,8 δις. ευρώ. Το Κράτος χρωστάει σταθερά στα Ταμεία. Δεν υπάρχει στην ουσία τριμερής χρηματοδότηση του Ασφαλιστικού, δεν εκπληρώνονται καν νομοθετημένες υποχρεώσεις του Κράτους π.χ. η συμμετοχή του στο ΙΚΑ με 1% του ΑΕΠ.

v Τα χρέη των επιχειρήσεων θα αγγίξουν προς το τέλος του 2007 τα 7,5 δις. ευρώ. Μιλάμε για «εισπράξο-διαφυγή» καταγεγραμμένων εισφορών/ ασφαλισμένων ανθρώπων, που θα έπρεπε να καταβληθούν. Το Κράτος κάνει συνέχεια ευνοϊκές ρυθμίσεις για τα χρέη των επιχειρήσεων.

v Υπάρχει τεράστια ανασφάλιστη εργασία - εισφοροδιαφυγή. Υπολογίζεται σήμερα ότι 1 000 000 άνθρωποι που εργάζονται είτε πλήρως είτε μερικώς, είναι ανασφάλιστοι (1 στους 4 στο ΙΚΑ είναι ανασφάλιστος). Η εισφοροδιαφυγή αντιστοιχεί σήμερα σε 20-21% των εσόδων του συνόλου των Ταμείων, δηλαδή το 2007, τα Ταμεία θα μπορούσαν να εισπράξουν +5,8 δις. ευρώ αν ασφαλίζονταν όλοι οι άνθρωποι που δουλεύουν. Και επιπλέον: αν όλοι οι εργαζόμενοι ασφαλίζονταν τότε η αναλογία συνταξιούχων-εργαζομένων, από 1 προς 1,77, θα γινόταν περίπου 1 προς 2,77.

v Επισφαλής εργασίας-Ανεργία. Σύμφωνα με έρευνα του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ το 2006, αν ασφαλίζονταν όλοι οι άνεργοι τότε τα Ταμεία θα έπαιρναν περίπου +3 δις. ευρώ ετησίως και η αναλογία συνταξιούχων-εργαζομένων θα άλλαζε (από 1 προς 1,77) σε 1 προς 2,31. Σκεφτείτε λοιπόν μόνο τούτο:
αν ασφαλίζονταν μαζί άνεργοι + «μαύροι» εργαζόμενοι, το πόσο πολύ θα άλλαζε η αναλογία συνταξιούχων/εργαζομένων για την οποία τόσο κινδυνολογούν οι αστοί λόγω του δημογραφικού «προβλήματος» !

Ακόμα: η επέκταση της επισφαλούς εργασίας (π.χ. συμβάσεις χρόνου, ωρομισθίες, μερική απασχόληση κτλ.) συνεπάγεται, παράλληλα με τα μειωμένα ασφαλιστικά δικαιώματα του εργαζόμενου, και «επισφαλή» χρηματοδότηση των Ταμείων.
Τέλος, μια κρίσιμη σημείωση για τους μετανάστες: υπάρχει η άποψη πως «το Ασφαλιστικό μπορεί να λυθεί από την ένταξη των μεταναστών». Όμως πολλοί ξεχνούν ότι οι μετανάστες πληρώνονται και ασφαλίζονται πολύ λιγότερο, πως επικρατεί «ρατσισμός μέσα στην εργασία» και πως τελικά «ένας ντόπιος ασφαλισμένος δεν ισοδυναμεί με ένα μετανάστη ασφαλισμένο» (όπως λέει στη μελέτη του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ, 2005). Χώρια που πολλοί μετανάστες είναι λογικό να μην έχουν κανένα λόγο να ασφαλιστούν όταν πολλοί από αυτούς σκέφτονται πως σύντομα θα φύγουν από την Ελλάδα και το…Κοινωνικο-Ασφαλιστικό της σύστημα....Για τους μετανάστες λοιπόν θα πρέπει να έχουμε μια πιο «γειωμένη» άποψη, από το να λέμε «αν ασφαλιστούν οι μετανάστες θα σωθούν τα Ταμεία».


Σημείο 6: Τι λέει τώρα η ΓΣΕΕ; Η αναλογιστική μελέτη για το ΙΚΑ του 2005.

Η αναλογιστική μελέτη για τη βιωσιμότητα του ΙΚΑ από το ΙΝΕ/ΓΣΕΕ λέει εν ολίγης τα εξής:

Α) Το βασικό, δομικό πρόβλημα του ΙΚΑ (και των Ταμείων) είναι η κατασπατάληση των αποθεματικών τους από το Κράτος. Από το 1951 και ως το 1984, τα αποθεματικά των Ταμείων βρίσκονταν δεσμευμένα στην Τράπεζα της Ελλάδος με επιτόκιο σταθερά μικρότερο από το επιτόκιο των καταθέσεων ταμιευτηρίου που είχαν οι Τράπεζες (μόλις στις αρχές του ’90 το επιτόκιο για τα αποθεματικά έφτασε τα επίπεδα του επιτοκίου καταθέσεων των Τραπεζών). Συνάμα, για να αντιμετωπίσουν τα Ταμεία το έλλειμμα που δημιουργούνταν από τη δέσμευση και το σταδιακό «ροκάνισμα» των αποθεματικών, κατέφευγαν στο δανεισμό από τις Τράπεζες με πολύ υψηλό επιτόκιο, της τάξης ακόμα και του 32-35%! Χώρια που όσο τα χρήματα ήταν δεσμευμένα χρησιμοποιούνταν για δανεισμό σε επιχειρήσεις, σε δάνεια που συχνά δεν έρχονταν…πίσω…Έτσι δημιουργήθηκαν τα τεράστια ελλείμματα, ακόμα και σε εποχές που η αναλογία συνταξιούχων-εργαζομένων ήταν πολύ υγιής.

Β) Καθώς το πρόβλημα κατασπάταλησης των αποθεματικών είναι πολύ δομικό, ακόμα και αν ασφαλιστούν οι άνεργοι, οι «μαύροι» εργαζόμενοι, οι προσωρινοί, ακόμα και αν ενισχυθεί η απασχόληση, τα πράγματα δεν θα καλυτερέψουν.

Γ) Μεγαλύτερη επίδραση όμως θα έχει η πάταξη της ήδη υπάρχουσας εισπραξο-διαφυγής.

Δ) Η αύξηση των πραγματικών ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης από 61 σε 65 χρόνια δεν θα βοηθήσει το σύστημα (πόσο μάλλον από 65 σε 67).

Ε) Τέλος, επειδή οι συντάξεις είναι πολύ χαμηλές, η ΓΣΕΕ προτείνει να μη μειωθούν. Ακόμα επειδή οι εισφορές των εργαζομένων είναι από τις υψηλότερες στην ΕΕ, δεν θα πρέπει να αυξηθούν. Αλλά ούτε και οι εισφορές των εργοδοτών δεν πρέπει να αυξηθούν γιατί κάτι τέτοιο είναι «αντι-παραγωγικό», «αντι-αναπτυξιακό».

Έτσι η ΓΣΕΕ καταλήγει ότι πρέπει να παταχθεί η εισπραξο-διαφυγή, να αυξηθεί η χρηματοδότηση του Κράτους στο ΙΚΑ από 1% του ΑΕΠ σε 2,4%, και να «αξιοποιηθούν» καλύτερα τα αποθεματικά που είναι το «κλειδί».

ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΓΣΕΕ

Η μελέτη έρχεται σε αντιφάσεις. Από τη μια παραδέχεται το πόσο σημαντικό είναι η αναλογία συνταξιούχων/ εργαζομένων για την επιβίωση του Ασφαλιστικού Συστήματος, από την άλλη λέει ότι και να ασφαλιστούνε όλοι οι ανασφάλιστοι, αυτό δεν θα βοηθήσει γιατί έχουν πρόβλημα τα αποθεματικά. Η έμφαση δίνεται στα αποθεματικά και τη διαχείριση τους. Όμως η άποψη ότι «και να ασφαλιστούν, δεν βοηθούν», έμμεσα ενισχύει το «αναπτυξιακό» υπόδειγμα που ήδη υπάρχει σήμερα: να στηρίζονται δηλαδή οι επιχειρήσεις στη «μαύρη», επισφαλή εργασία και την ανεργία (που πιέζει τους μισθούς και πειθαρχεί τον κόσμο) για να αναπτύσσονται.
Επιπλέον: το να λες ότι οι εισφορές των εργοδοτών δεν πρέπει να αυξηθούν γιατί είναι «αντι-αναπτυξιακό» και να λες ότι το Κράτος πρέπει να δώσει +1,4% του ΑΕΠ, υπονοεί ότι το Κράτος μάλλον δεν θα βρει τα λεφτά από τη φορολόγηση των επιχειρήσεων αλλά από τη φορολόγηση των εργαζομένων.
Και ακόμα: αυτή η μεγάλη έμφαση της ΓΣΕΕ στη διαχείριση των αποθεματικών δεν είναι τυχαία. Η γενική ομολογία ότι τα δεσμευμένα αποθεματικά κατασπαταλήθηκαν, μπορεί να οδηγήσει και στην άποψη ότι «πρέπει να αξιοποιηθούν καλύτερα», όπως π.χ. στο τζόγο του Χρηματιστηρίου των ομολόγων κτλ. Κατά τη γνώμη μου οι επαγγελματίες-συνδικαλιστές, βαθιά συνδεδεμένοι πια με την εργοδοσία και τις επιχειρήσεις, ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΕΛΕΓΧΟΥΝ ΤΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ, ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΟΥΝ ΣΑΝ «ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΕΣ».


Σημείο 7:
Η ταξική λογική δεν μπορεί να θέτει στο στόχαστρο παρά
το κεφάλαιο, τις επιχειρήσεις, την εργοδοσία

Αυτό που όλοι αποφεύγουν να πούνε είναι ότι: οι εισφορές οι δικές μας, οι εισφορές του Κράτους, οι εισφορές των εργοδοτών, όλα αυτά, ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΣΤΗΝ ΟΥΣΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΜΙΣΘΟ ΤΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ: ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΜΙΣΘΟ ΜΑΣ.
Κάθε συζήτηση που δεν θίγει λοιπόν την εργοδοσία (είτε από την Κυβέρνηση, είτε από τη ΓΣΕΕ) καταλήγει στην ουσία να είναι εις βάρος των εργαζόμενων που θα πρέπει πάλι –άμεσα ή έμμεσα- «να πληρώσουν τη νύφη». Με μια τέτοια λογική, ότι η εργοδοσία πρέπει να πληρώσει για το Ασφαλιστικό (και όχι απλά το Κράτος), πρέπει κατά τη γνώμη μου να πορευτούμε στην επικείμενη επίθεση στο Ασφαλιστικό.