Και αν το Φθινόπωρο δεν ξεσηκωθούμε;

Με την απεργία της περασμένης Πέμπτης έκλεισε ένας πρώτος κύκλος.

Ένας πρώτος κύκλος της επίθεσης των αστών, αφού η κυβέρνηση πέρασε το πιο σημαντικό και δύσκολο νομοσχέδιο για φέτος, το ασφαλιστικό.

Ένας πρώτος κύκλος αντιδράσεων, που έδειξε τη δύναμη και τα όρια του κινήματος αυτή τη στιγμή. Αυτά έχουν περιγραφτεί και εδώ http://rizospastes.blogspot.com/2010_05_01_archive.html.

Παρακάτω αναδημοσιεύω 2 άρθρα. Παρά τη διαφορετική οπτική που έχω με τους γράφοντες, λένε μερικές αλήθειες βασικές (τα υπογραμμισμένα δικά μου).

Κάποιος οργανώνει την απεργία. Καλά κάνει. Είναι ο επίσημος αντιπρόσωπος των εργαζομένων. Τους εκπροσωπεί. Σύμφωνοι, όχι τελείως. Υπάρχει ένα κόμμα που επί χρόνια κάνει χωριστές συγκεντρώσεις, χωριστές πορείες. Από τους υπόλοιπους, κάποιος οργανώνει την απεργία. Μη βιαστείτε να ξεσπάσετε με οργισμένες φωνές. Μη βιαστείτε να με βρίσετε επειδή λέω «κάποιος οργανώνει την απεργία». Διότι την οργανώνει με ένα και μοναδικό στόχο, κατά τη γνώμη μου. Μη γίνει καμιά στραβή και η απεργία πετύχει. Δηλαδή, να απεργήσουν όλοι, με ποσοστά που αγγίζουν το 80%, το 90% και εννοώ όλους, ειδικά τον κόσμο στα μαγαζιά και στις δουλειές, εκεί που δεν πέφτει δημόσιο ωράριο και ο φόβος του αφεντικού είναι πραγματικός. Βέβαια, αν η απεργία πετύχει, σημαίνει ότι αυτός που οργανώνει την απεργία γίνεται σημαντικός συντελεστής επερχόμενης πολιτικής μεταβολής. Αρα, δεν κάθεται να ζητάει το ένα και το άλλο, αλλά το επιβάλλει. Και μετά, τρέμει και ριγά, μη και την κάνουν με ελαφρά πηδηματάκια οι τολμηροί ή οι αφελείς που παραμένουν να κυβερνάνε, οπότε οργανωτής της απεργίας υπάρχει μια χλομή περίπτωση να αναλάβει να μας γλιτώσει από το χάος. Αλλά βέβαια δεν τολμά να σκεφτεί ότι υπάρχει λαός τόσο κατσιασμένος, ώστε να εμπιστευτεί τον ίδιο για να γλιτώσει.

Αυτός, λοιπόν, που οργανώνει την απεργία, παίρνει τα μέτρα που χρειάζονται για να μην πετύχει με τίποτε. Την κάνει σπαστά. Κάθε τόσο, στήνει και μία. Μέρα Τετάρτη, μέρα Πέμπτη, τέτοιες μέρες. Μαζί κι από κοντά οι εφημερίδες. Κι όσες εργοδοσίες έχουν πρόβλημα, τώρα έχουν μικρότερο, αφού δύο ή τρεις μέρες ενός μήνα μεροκάματο δεν πέφτει. Και ο κόσμος δυσκολεύεται να κατέβει, να λάβει μέρος, επειδή επί αμέτρητα χρόνια του φέρονται ωσάν ζωντανό προς πάχυνση, επομένως είναι αδύνατο να γεννηθούν κοινωνικοί αγωνιστές, όταν σε κάθε σπίτι τρέχουν όχι πεινασμένα ματάκια παιδιών, αλλά διακοποδάνεια από το 2003 προς εξόφληση. Αλλά αυτός που οργανώνει την απεργία φροντίζει να μην κυκλοφορεί πουλί πετούμενο χωρίς ταξί η ΙΧ, γι΄αυτό και τα λεωφορεία, ναι, αυτά τα έρμα που κατεβάζουν παραδοσιακά από τις συνοικίες τον κοσμάκη στις πορείες, δεν κινούνται. Απεργούν. Επίσης όλοι αυτοί που έφτιαξαν επί δέκα μέρες «κλίμα» εναντίον του ασφαλιστικού, πήραν αυτό που ήθελαν: να βγούν οι εμπνευστές του νόμου και να τάξουν ότι όταν καλυτερέψουν τα πράματα, σε δύο, σε δεκαδύο, σε εκατονδύο χρονάκια, οι «κατακτήσεις» θα επιστραφούν.

Σήμερα θα πέσουν πολλοί καφέδες της παρηγοριάς και, ώσπου να έρθει το επόμενο κύμα εργασιακού καύσωνα, πάμε να γκρινιάξουμε για τις ακριβές ξαπλώστρες στις παραλίες. Είμαστε μια ωραία ατμόσφαιρα.

Του Πάνου Θεοδωρίδη, Αγγελιοφόρος 10/7/2010

«Γιατί δεν κατεβαίνουν οι εργαζόμενοι στις συγκεντρώσεις;». Το ερώτημα αυτό άκουσα συχνά μετά την τελευταία πανεργατική απεργία, και είναι ένας προβληματισμός που υπάρχει σε όλο και περισσότερους συντρόφους. Του Γιώργου Κατερίνη.

Αν αναζητήσουμε την απάντηση στο σήμερα, πιθανόν δεν θα βρούμε λογική εξήγηση. Δείχνουν, πράγματι, δυσανάλογες οι αντιδράσεις των εργαζομένων, αν και η συμμετοχή που σημειώνεται όλο αυτό το διάστημα υπογραμμίζει τη διαθεσιμότητά τους.

Μια εύκολη απάντηση θα ήταν η ιδεολογική προπαγάνδα που προηγήθηκε των μέτρων – το «σπάταλο» κράτος, η μη παραγωγική οικονομία, η χρόνια ευμάρεια που «ήρθε η ώρα να πληρώσουμε», η συνευθύνη όλων στη δημιουργία του χρέους. Αλλά κι εδώ πρέπει να θέσουμε το ερώτημα: Ποια ήταν η αντίδραση, η ιδεολογική και πολιτική επιχειρηματολογία των οργανώσεων – πολιτικών, συνδικαλιστικών, κοινωνικών;
Αλλού, κατά τη γνώμη μου, πρέπει να στραφεί η αναζήτησή μας. Γιατί οι συμπεριφορές των εργαζομένων αναπτύσσονται ως αποτέλεσμα μιας αργής και μακράς διαδικασίας διαπαιδαγώγησης, στο χώρο εργασίας, στον κοινωνικό χώρο, στις κοινωνικές και πολιτικές δραστηριότητες. Η μακρόχρονη ανυπαρξία ή η υποτονική λειτουργία δομών και δράσεων, που θα μπορούσαν να καλλιεργήσουν συνειδήσεις, αξίες, «κεκτημένα» αντίστασης είναι εμφανής.
Είναι πολλά τα ερωτήματα που πρέπει να τεθούν σε όλους εκείνους τους καθ’ όλα αξιόλογους και μαχητικούς συνδικαλιστές, που αντικατέστησαν την ενεργή μαζική συνδικαλιστική δουλειά με καμπάνιες, ημερίδες, μελέτες (αναγκαίες, φυσικά, αλλά ως παράλληλη και ενισχυτική δραστηριότητα). Μιλάμε για τα στελέχη εκείνα της Αριστεράς, που ξέχασαν να μετρούν τους δείκτες ανάπτυξης, όπως μας δίδαξε η πλούσια εμπειρία στη χώρα μας, του συνδικαλιστικού κινήματος: πόσες συμβάσεις πάλεψαν, πόσους εργαζόμενους έγραψαν στα συνδικάτα, πόσες δράσεις οργάνωσαν (και δεν μιλάμε μόνο για απεργίες), πόσα νέα σωματεία έφτιαξαν, σε πόσους χώρους επισφάλειας και ευελιξίας παρέμβηκαν, πόσο κοντά σε προβλήματα εργαζομένων βρέθηκαν. Και, φυσικά, μιλάμε για την έλλειψη συνδικαλιστικής συνείδησης, που ξεκινά πρώτα από το ίδιο το στελεχικό δυναμικό της Αριστεράς – συγκρίνετε τα μαζικά κομματικά μπλοκ στις πορείες (και όχι μόνο τις πρόσφατες) με τη φτωχή παρουσία των εργατικών οργανώσεων. Αυτή η απόσταση που χωρίζει τις νέες γενιές εργαζομένων -αλλά και πολλούς από τους παλαιότερους- από τα συνδικάτα εμποδίζει τη μαζικοποίηση των συγκεντρώσεων. Και δεν αρκεί η διαπίστωση για να μειωθεί. Πόσο παλέψαμε π.χ. όλοι εμείς οι Αριστεροί των διαφόρων συνιστωσών και αποχρώσεων να γίνουν συνελεύσεις και να συζητηθούν τα μέτρα, οι τρόποι αντίδρασης, οι απεργίες; Ας μην κρυβόμαστε πίσω από την παντοδυναμία της ΠΑΣΚΕ ή τη μοναχική πορεία του ΠΑΜΕ. Είναι εμπόδια που υπάρχουν, γιατί δεν έχει αναπτυχθεί εναλλακτική δράση από την υπόλοιπη Αριστερά.
Ας προσπαθήσουμε να απαντήσουμε σε αυτά τα ερωτήματα και ίσως βρούμε την άκρη του νήματος που θα δέσει την αντίδραση του λαού με την οργανωμένη δράση.

Του Γιώργου Κατερίνη, Εφημερίδα Δρόμος, 5/7/2010

Τι λένε λοιπόν οι δύο αρθρογράφοι;

Ο πρώτος, αν και γνωστός συντηρητικός αρθογράφος της Θεσσαλονίκης, θίγει έμμεσα την αδυναμία αυτή τη στιγμή της εργατικής τάξης να γίνει καταλύτης των πολιτικών και κοινωνικών εξελίξεων. Και κυρίως θίγει άμεσα, το γεγονός πως η συνδικαλιστική γραφειοκρατία δεν το θέλει αυτό (και είναι αμφίβολο αν μπορεί).

Το ίδιο όμως και το ΠΑΜΕ. Αυτό θα προσθέσω εγώ.

Αν ήθελε το ΠΑΜΕ, θα είχε ήδη προωθήσει αγώνες σε κλάδους και εργατικά κέντρα που τα ελέγχει συνδικαλιστικά. Το ΠΑΜΕ είτε δίνει μάχες, μικρές, σημαντικές, εκεί που ελέγχει πλήρως τα πράγματα (και έτσι κερδίζει συνειδήσεις), είτε κάνει «γενική απεργία διαμαρτυρίας» (και πάλι κερδίζει συνειδήσεις, ως αυτό που αντιστέκεται).

Από το ένα άκρο στο άλλο δηλαδή, με γνώμονα πάντα το ελάχιστο δυνατό ρίσκο στο να χάσει φίλους και οπαδούς. Δεν οργανώνει έναν «ενδιάμεσο» αγώνα, δηλαδή έναν αγώνα διαρκείας, απεργίες διαρκείας από δύο-τρεις κλάδους και εργατικά κέντρα που έχει δυνάμεις. Δεν το κάνει διότι φοβάται την αποτελεσματικότητα ενός τέτοιου αγώνα: ένας τέτοιος αγώνας μπορεί να χάσει με άγριο τρόπο, και αν επιβληθεί, θέτει ζητήματα συστημικά πια και θα μετασχηματίσει αναγκαστικά και το κόμμα. Όπως και να έχει – ένας τέτοιος αγώνας δύσκολα θα έχει στενά κομματικά οφέλη, δεν είναι αγώνας που μπορεί να ωφελήσει έναν μηχανισμό.

Από την άλλη μεριά, κάποιος θα θίξει ότι δεν φταίει μόνο το ΠΑΜΕ. Και έχει δίκιο.

Οι εργαζόμενοι δεν φαίνονται ακόμα έτοιμοι για έναν τέτοιο αγώνα. Αγώνα διαρκείας, που θα τα βάλει με τη γενική κυβερνητική και καπιταλιστική πολιτική και θα σηκώσει –θέλει δεν θέλει- το βάρος της αντεπίθεσης για λογαριασμό όλης της εργατικής τάξης.

Όμως, αλήθεια, πως περιμένουμε πραγματικά την αλλαγή, την αντεπίθεση μας;

Είτε θα γίνει με τη μορφή μιας αυθόρμητης εξέγερσης τύπου Αργεντινής ή Δεκέμβρη

είτε κάποιοι κλάδοι, λόγω ανάγκης πάνω απ’ όλα, θα μπουν μπροστά στον αγώνα, θα δείξουν ότι πάνε για σύγκρουση στα ίσια, και τότε η δύναμη τους, η επιμονή τους και το κυριότερο, η συμπαράσταση και η συστράτευση που θα βρουν από άλλα κομμάτια των εκμεταλλευομένων (από εργασιακούς χώρους, γειτονιές, από την κοινωνία όλη) θα κρίνει την αποτελεσματικότητα τους.

Το πρώτο σενάριο το θεωρούν όλοι πιο πιθανό, ενώ το δεύτερο φαντάζει απόμακρο με τις χρόνιες αδυναμίες του εργατικού κινήματος[1].

Όμως έτσι έχει. Επιμένω. Είτε μια εξέγερση, ένα μπαμ θα δούμε κάποια στιγμή, είτε κάποιους απελπισμένους (αλλά και αποφασισμένους) κλάδους να βγαίνουν φόρα παρτίδα προσπαθώντας να κινήσουν μέσω του αγώνα όλη την εργατική τάξη (οι κλάδοι αυτοί δεν θα είναι κατά πάσα πιθανότητα ελεγχόμενοι συνδικαλιστικά από το ΠΑΜΕ, για τους λόγους που αναφέρθηκαν).

Και αν δεν δούμε τίποτα;

Και αυτό δεν είναι πιθανό; Δεν είναι ένα ακόμα σενάριο;

Και αυτό δεν είναι εφικτό, με τη σφοδρή διαδικασία κοινωνικής, συλλογικής αποσυγκρότησης που δημιουργεί η καλπάζουσα ανεργία, η αναδυόμενη φτώχεια;

Μπορεί να περάσουν τα μέτρα όλα, να υποτιμηθεί η ζωή, και κάποια στιγμή, μετά από δύο-τρία χρόνια, αφού η εκκαθάριση θα έχει ολοκληρωθεί, η οικονομία να γυρίσει σε τροχιά ανάπτυξης, μοιράζοντας πάλι ελπίδες και ψευδαισθήσεις για ένα «καλύτερο» αύριο…

Άλλωστε και ο πρωθυπουργός αυτό λέει, «κάντε υπομονή και στο τέλος της τετραετίας θα δείτε ότι κάτι θα γίνει…». Πρόκειται για το πιο εφιαλτικό σενάριο, αλλά καθόλα εφικτό.

Ο δεύτερος αρθογράφος έρχεται λοιπόν να θίξει γιατί αυτό το σενάριο της ήττας είναι τόσο εφικτό. Διότι λείπει εδώ και χρόνια η πολιτική δουλειά μέσα στους χώρους. Και εδώ ο ρόλος της Αριστεράς είναι καίριος. Η Αριστερά των «Μετώπων», των «ημερίδων», της «καμπάνιας», των κομματικών πανό, των κομματικών σωματείων, αυτή η Αριστερά, έχει πολύ χοντρές ευθύνες.

Ούτε καν σε μοριακό επίπεδο, στις μικρές, καθημερινές (αλλά τόσο σημαντικές για την ταξική αγωνιστική διαπαιδαγώγηση) μάχες δεν μπορεί να συμμετάσχει και να λειτουργήσει με σοβαρό τρόπο. Ο πολιτικός υποκειμενισμός είναι στα ύψη, ακόμα και σε μια τόσο δύσκολη εποχή[2]. Σε μια εποχή που η ταξική πάλη έχει οξυνθεί, που καθημερινά ακούμε για μικρούς αγώνες, για διεκδικήσεις, που οι εργαζόμενοι σιγά-σιγά «μετατοπίζονται»: όχι μόνο χάνουν τις ελπίδες τους για την όποια κοινοβουλευτική αλλαγή (η πρόθεση αποχής από τις εκλογές σπάει ρεκόρ), αλλά αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι οι αγώνες χρειάζονται, οι διεκδικήσεις χρειάζονται, αρχίζουν να βλέπουν πιο θετικά τις κινητοποιήσεις των άλλων αν οι ίδιοι δεν κινητοποιούνται (ο «κοινωνικός αυτοματισμός» έχει υποχωρήσει).

Η συγκυρία είναι δύσκολη, αλλά και ευνοϊκή.

Ευνοϊκή, μόνο αν καταλάβουμε ποια πράγματα δεν έχουν γίνει ως τώρα σωστά, και πρέπει πια να τα αλλάξουμε…

Καλό καλοκαίρι…

Υ.Σ.

Θα ακολουθήσει μια τελευταία ανάρτηση για τη φετινή σαιζόν, η μακροσκελής ανάλυση μιας απεργίας διαρκείας στην οποία συμμετείχα…Έτσι για να μην κατηγορηθούμε ότι έξω από τον χορό πολλά τραγούδια ξέρουμε...

---

[1] Το τρίτο κινηματικό σενάριο που παίζει είναι να μπουν μπροστά οι απολυμένοι, οι άνεργοι, οι αποκλεισμένοι, κάτι σαν ένα κίνημα πικετέρος, οργανωμένο μέσα από τις δομές γειτονιών που ξεφυτρώνουν. Νομίζω ότι ακόμα είμαστε μακριά από την οργάνωση των ανέργων όπως στην Αργεντινή, για πολλούς λόγους (οικογενειακό αμορτισέρ, παλιότερα συσσωρευμένα εισοδήματα/περιουσιακά στοιχεία, διέξοδος μαύρης εργασίας, μικρή ιδιοκτησία, κουλτούρα ντροπής/ενοχής για την κατάσταση της ανεργίας κ.α..)

[2] Για του λόγου το αληθές, ας μάθει κανείς τι συμβαίνει αυτήν την εποχή με τα δύο σωματεία καθηγητών φροντιστηρίων της Θεσσαλονίκης ως ένα μόνο παράδειγμα των όσων αναφέρονται...